راهبردهای اولویت‌دار تحقق حکمرانی یکپارچه شهری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی مستقل

نویسندگان

گروه مطالعات راهبردی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش با هدف تدوین راهبردهای اولویت‌دار تحقق حکمرانی یکپارچه شهری صورت پذیرفت. بدین‌‌منظور مسأله‎ مهم استخراج راهبردهای اولویت‌دار تحقق حکمرانی یکپارچه شهری می‌باشد. این مقاله از روش توصیفی و پیمایشی و جامعه آماری آن 1100 نفر از مدیران و کارشناسان سطوح عالی حوزه‌های مدیریت راهبردی، برنامه‌ریزی، جغرافیای شهری، محیط‌زیست، مدیریت فرهنگی، گردشگری و توریسم، جامعه‌شناسی، حقوقدانان، ارتباطات و فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی و نظریه‌پردازی هستند که با تهیه پرسشنامه باز و بسته، انجام مصاحبه و دریافت نظرات نخبگان و خبرگان داده‌ها جمع‌آوری و با نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی و میزان با پرسشنامه توزیع و تکمیل شده، 162 نفر حجم نمونه انتخاب و داده‌ها از روش توصیفی و آزمایشی و تکنیک‌های Spss و Excel و روش استنباطی آماری ناپارامتریک، آمار استنباطی کلی آزمون دوجمله‌ای فریدمن، آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن و ماتریس Swot و Qspm تجزیه و تحلیل شد. در مجموع موقعیت راهبردی شهرها در منطقه SO قرار دارند که با شناسایی هفده نقطه قوّت، 14 نقطه ضعف، هجده نقطه فرصت و 13 نقطه تهدید نیازمند مدیریت عوامل فرصت و تهدید در قالب 24 راهبرد، شامل هشت راهبرد SO، 5 راهبرد ST، شش راهبرد WO و 5 راهبردWT برای تحقق حکمرانی و مدیریت مطلوب شهری است که با مدیریت عوامل محیطی و بهره‌گیری از نقاط فرصت و قوت می‌توان بر ضعف‌ها و تهدیدها غلبه و حکمرانی یکپارچه را محقق نمود. در نتیجه برای تحقق حکمرانی یکپارچه بایستی از فرصت‌های موجود در غالب راهبردهای انتخابیSO حداکثر استفاده نمود و متناسب با اولویت‌بندی راهبردها و شرایط از راهبردهایST، WT و WO نیز استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


  1. ابدالی، افشار؛ ذبیحی، حسین و ماجدی، حمید. (1398). تبیین چارچوب مفهوم حکمروایی خوب شهری مبتنی بر مدیریت یکپارچه شهری. فصلنامه نگرش نو در جغرافیای انسانی، 12 (1)، 309-293.   doi: JR- GEOIAU-12-1-015
  2. اربابی سبزواری، آزاده. (1400). مدیریت یکپارچه شهری با مروری بر مولفه‌های حکمروایی شهری. ماهنامه پایاشهر، 34 (3)، 43-22.doi: JR- PAYA-3-34-014 
  3. تقوایی، مسعود؛ رجب صلاحی، حسین و شفیعی، مرجان. (1401). تحلیلی بر راهبردهای تحقق مدیریت یکپارچه شهری: مطالعه موردی شهر تهران. فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 20 (1)، 118-85.  doi: JR- JGRD-20-1-005   
  4. جودکی، حمیدرضا و قاسم‌پور، آرش. (1400). چالش حکمروایی مدیریت یکپارچه شهری و ارائه راهکارهای عملیاتی. فصلنامه رویکرد پژوهش نوین در مدیریت و حسابداری، 57 (5)، 15-1. doi: JR- AMA-5-57-001
  5. حاتمی، افشار؛ ساسان پور، فرزانه؛ زیپارو، آلبرتو و سلیمانی، محمد. (1400). شهر هوشمند مفاهیم، ابعاد و شاخص‌ها. نشریه تحقیقات کاربردی، 21 (60)، 320-295.doi: JR- JGSKH-21-60-016
  6. دلاور، علی (1381). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. چاپ بیستم. تهران: انتشارات ویرایش.
  7. رجب‌زاده، احمد (1387). سند قانون برنامه توسعه پنجم جمهوری اسلامی ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
  8. سیدالحسینی، سیدمسلم و صمیمی، کیومرث. (1400). تدوین الگوی مدیریت یکپارچه حوزه مادر شهری مشهد با تاکید بر حکمروایی. فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای، 6 (16)، 48-25.    doi: JR- URDP-6-16-002
  9. سرمدی، زهرا. (1381). روش تحقیق در علوم رفتاری. چاپ چهارم. تهران: انتشارات آگاه.
  10. صدری، فرهاد. (1400). تدوین راهبردهای حکمرانی خوب شهری. فصلنامه پژوهش راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی، 12 (97)، 105-80.
  11. ضیائی، احمد؛ باقرنژاد، حمیدرضا و شجاعی‌ستوده، مالک‌اشتر. (1402). حکمرانی مدرن در مدیریت یکپارچه شهری. تهران: انتشارات لوح سفید.
  12. قاسمی، ابوالفضل؛ علویان؛ مرتضی؛ لطفی، صدیقه و رحمانی، مریم. (1400). تحلیل مضامین حکمرانی خوب شهری در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 10 (34)، 141-117.  doi: JR- SSOSS-10-0-007 
  13. محمدی ده‌چشمه، مصطفی. (1400). چشم‌انداز حکمروایی هوشمند ایران. فصلنامه اقتصاد و برنامه‌ریزی، 3 (4)، 136-108. doi: JR- UREP-3-4-009   
  14. مقتدری اصفهانی، فریناز؛ (1399). بازتعریف مفهوم شهر هوشمند. نشریه علمی پژوهشی آینده‌نگاری، 1، (1)، 128-98. doi: JR- UDD-1-2-004
  15. مبینی دهکردی، علی (1386). پارادایم‌ها. چاپ سوم، تهران: انتشارات پژوهشگاه صنعت نفت.
  16. هانکر، جی دیوید (1384). مبانی مدیریت استراتژیک. ترجمه سید محمدعلی اعرابی. چاپ بیستم، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  17. هریسون، جفری و کارون جان (1382). مدیریت استراتژیک. ترجمه بهروز قاسمی. چاپ اول، تهران: انتشارات هیأت.
  18. Abdi, A., Zabehi, H., & Majedi, H. (2019). Explaining the conceptual framework of good urban governance based on integrated urban management. New Attitudes in Human Geography, 12(1), 293–309. https://doi.org/JR-GEOIAU-12-1-015 [In Persian]
  19. Arbabbi Sabzevari, A. (2021). Integrated urban management with an overview of urban governance components. Payashahr Monthly, 34(3), 22–43. https://doi.org/JR-PAYA-3-34-014 [In Persian]
  20. Biswas, A. (2020). "Establishing metropolitan governance and local governance simultaneously: Lesson from India's 74th Constitutional amendment act. Journal of Urban Management, 9(3), 316-330.
  21. Delaver, A. (2002). Research methods in psychology and educational sciences (20th ed.). Virayesh Publication. [In Persian]
  22. Ghasemi, A., Alavian, M., Lotfi, S., & Rahmani, M. (2021). Analysis of the themes of good urban governance in the development programs of the Islamic Republic of Iran. Strategic Research on Social Problems in Iran, 10(34), 117–141. https://doi.org/JR-SSOSS-10-0-007 [In Persian]
  23. Hanker, J. D. (2005). Fundamentals of strategic management (S. M. A. Erabi, Trans.; 20th ed.). Cultural Research Bureau. (Original work published ?). [In Persian]
  24. Harrison, J., & Caron, J. (2003). Strategic management (B. Ghasemi, Trans.; 1st ed.). Heiat Publication. (Original work published ?). [In Persian]
  25. Hatami, A., Sasanpour, F., Ziparo, A., & Soleimani, M. (2021). Smart city: Concepts, dimensions and indicators. Applied Research Journal, 21(60), 295–320. https://doi.org/JR-JGSKH-21-60-016 [In Persian]
  26. Joodaki, H. R., & Ghasempour, A. (2021). Challenges of integrated urban management governance and presenting operational solutions. New Research Approaches in Management and Accounting, 5(57), 1–15. https://doi.org/JR-AMA-5-57-001 [In Persian]
  27. Mattiuzzi, E., & Karen, Ch. (2020). Epistemic Communities in Unlikely Regions: The Role of Multi-level Governance in Fostering Regionalism. Journal of Planning Education and Research, 43(3), 682-696. https://doi.org/10.1177/0739456X20937287
  28. Moeini Dehkordi, A. (2007). Paradigms (3rd ed.). Iran Oil Industry Research Institute Publication. [In Persian]
  29. Moghaddari Esfahani, F. (2020). Redefining the concept of smart city. Futures Studies, 1(1), 98–128. https://doi.org/JR-UDD-1-2-004 [In Persian]
  30. Mohammadi Dehcheshmeh, M. (2021). The perspective of Iran's smart governance. Economy and Planning, 3(4), 108–136. https://doi.org/JR-UREP-3-4-009 [In Persian]
  31. Rajabzadeh, A. (2008). The law of the fifth development plan of the Islamic Republic of Iran (1st ed.). Plan and Budget Organization Publication. [In Persian]
  32. Sadri, F. (2021). Developing strategies for good urban governance. Journal of Strategic Research of the National Defense University, 12(97), 80–105. [In Persian]
  33. Sarmad, Z. (2002). Research methods in behavioral sciences (4th ed.). Agah Publication. [In Persian]
  34. Seyed Al-Hosseini, S. M., & Samimi, K. (2021). Developing an integrated management model for the metropolitan area of Mashhad with an emphasis on governance. Urban and Regional Development Planning, 6(16), 25–48. https://doi.org/JR-URDP-6-16-002 [In Persian]
  35. Taghvaei, M., Rajab Salahi, H., & Shafiei, M. (2022). An analysis of strategies for realizing integrated urban management: A case study of Tehran city. Geography and Regional Development, 20(1), 85–118. https://doi.org/JR-JGRD-20-1-005 [In Persian]
  36. Ziae, A., Baghernezhad, H. R., & Shojaei Sotoodeh, M. (2023). Modern governance in integrated urban management. Louh-e Sefid Publication. [In Persian]