نقش نیروهای اجتماعی، سیاسی در گسترش مجتمع های چندمنظوره تهران در دهه هشتاد شمسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران

3 گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

4 گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

شروع احداث مراکز خرید چندمنظوره تهران در دهه های اخیر به ویژه در دهه هشتاد شمسی بوده است. توسعه این گونه فضاهای شهری بی تاثیر از نوع مدیریت شهری و دولت حاکم در این دهه و برنامه‌های توسعه بعنوان برنامه های فرادست نبوده است. مدیریت‌های شهری و دولتی بر مبنای مصوبات و برنامه‌های خود، مداخله برخی از نیروهای سیاسی و اجتماعی در پروژه‌های شهری همچون ساخت و احداث این مراکز را فراهم کرده‌اند. این پژوهش در پی پاسخ به چگونگی رابطه و نقش نیروهای اجتماعی و سیاسی بر فضاهای تجاری به ویژه مجتمع های خرید چندمنظوره است. هدف، شناسایی نیروها، زمینه ها و عوامل به وجود آمده عاملیت آنها در فضاهای تجاری شهری است. به همین منظور از طریق روش کیفی داده‌های حاصل از برداشت میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با خبرگان شهری و همچنین اسناد مدیریت شهری به ویژه مصوبات شهرداری و برنامه‌هاو مصوبات دولت و با استفاده از استراتژی تحلیل تماتیک، تفسیر و تشریح شده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نیروهای سیاسی اجتماعی و اقتصادی پیچیده‌ای دست اندرکار توسعه شهراند و نمی‌توان برای یک نیرو نقش مشخصی قائل شد، در این پیچیدگی باید نقش شهرداری‌ها، نقش نهادهای حاکمیتی مرتبط با شهر، نهادهای حاکمیتی غیر مرتبط با شهر اما مجری سرمایه گذاری در توسعه مراکز خرید و بخش‌های متنوع خصوصی را با هم در نظر گرفت.

کلیدواژه‌ها